Spis treści

Wprowadzenie 

Rozdział I. Kwestia prymatu biskupstwa Rzymu

I. Podstawy prymatu biskupstwa Rzymu 

1. Podstawy kanoniczne 
2. Pierwsza podstawa prymatu biskupa Rzymu - pozycja Rzymu jako stolicy, a później jako byłej stolicy Cesarstwa 
3. Rzym - największy z Kościołów i jeden z najbardziej starożytnych 
4. Rzym - Kościół apostolski 
5. Wierność Kościoła Rzymu wobec prawosławnej wiary w pierwszych wiekach

II. Natura prymatu w jego formie pierwotnej 

1. Pierwszeństwo czci 
2. Szczególny autorytet 
3. Punkt odniesienia w kwestii wiary 
4. Instancja odwoławcza 
5. Władza wiązania i rozwiązywania 
6. Rola przewodniczącego 
7. Wnioski

III. Warunki prymatu 

1. Wyznawanie prawosławnej wiary
2. Respektowanie kanonów
3. Prymat wiąże się z kolegialnością i soborowością

IV. Ewolucja koncepcji prymatu w Kościele rzymskim 

1. Idea prymatu wynikająca z boskiego prawa 
2. Twierdzenie, że papież jest następcą Piotra 
3. Twierdzenie, że papież jest wikariuszem Piotra 
4. Twierdzenie, że papież jest wikariuszem Chrystusa 
5. Twierdzenie, że papież jest głową Kościoła powszechnego 
6. Idea mówiąca o tym, że papież jest ponad władzą zwierzchnią w stosunku do soboru 
7. Roszczenie do powszechnej jurysdykcji 
8. Koncepcja prawna i polityczna prymatu w kontekście władzy 
9. Nieomylność przypisywana papieżowi 
10. Idea zgodnie z którą, papież jest zasadą jedności Kościoła 
11. Cztery główne dokumenty wyrażające te zasady: Dicta- tuspapae (1075); definicje Soboru Florenckiego (1445), Watykańskiego I (1870) i Watykańskiego II (1964)

V. Krytyczna ocena formy ewolucyjnej rzymskiego prymatu z prawosławnego punktu widzenia 

1. Kościoła nie zbudowano na osobie Piotra 
2. Papież rzymski nie jest następcą Piotra 
3. Prymat rzymski nie istniał od samego początku 
4. Chrystus nie ma wikariusza. On Sam jest głową Kościoła 
5. Chrystus i Duch Święty są w Kościele jedynymi zasadami jedności 
6. Powszechność jurysdykcji - błędne pojmowanie katolickości 
7. Papież nie jest nieomylny
8. Papież nie ma absolutnej władzy Wszystkie Kościoły są równe i wszyscy biskupi są równi

Rozdział 2. Kwestia prymatu biskupstwa Konstantynopola

I. Status Kościoła Konstantynopola według kanonów soborów powszechnych

1. Drugi sobór powszechny (I Konstantynopolitański 381)
2. Sobór Chalcedoński (452) 
3. Protesty papieża Leona I 
4. Potwierdzenie kanonu 28 przez Sobór in Trullo (692)

II. Biskup Konstantynopola „patriarchą ekumenicznym” 

III. Zasięg jurysdykcyjny patriarchatu Konstantynopola jako instancji apelacyjnej 

IV. Ewolucja prerogatyw patriarchatu Konstantynopola

Rozdział 3: Kościół prawosławny a inne wyznania CHRZEŚCIJAŃSKIE

I. Jedyny Kościół Chrystusowy 

II. Źródła rozbieżności 

1. Z Kościołami wschodnimi oddzielonymi
2. Z Kościołem rzymskokatolickim
3. Z wyznaniami wynikłymi z reformacji 

III. Warunki zjednoczenia 

IV. Natura i funkcja ekumenizmu 

V. Przyjmowanie innowierców do Kościoła prawosławnego 

1. Podstawy eklezjologiczne i kanoniczne ustanowione w ciągu pierwszego tysiąclecia 
2. Sytuacja w drugim tysiącleciu w zakresie przyjmowania rzymskich katolików 
3. Stosowanie ekonomii i jego znaczenie 
4. „Poza Kościołem nie ma zbawienia” 

Bibliografia

Jean-Claude Larchet, patrolog i teolog prawosławny, urodził się w 1949 r. we wschodniej Francji, gdzie także mieszka obecnie. Wychowany w katolickiej praktykującej rodzinie i bardzo zaangażowany w Kościele katolickim, w wieku dwudziestu trzech lat przyjął prawosławie, uważając, że „Kościół prawosławny potrafił zachować niezmienionymi wiarę i doświadczenie apostołów i Ojców, a wobec tego jest prawowitym spadkobiercą Kościoła założonego przez Chrystusa".

W 1987 r. uzyskał stopień naukowy doktora filozofii w 1987, w 1994 r. doktora teologii na Uniwersytecie w Strasburgu, a następnie otrzymał habilitację celem kierowania pracami badawczymi. W 2005 roku Narodowa Rada Uniwersytetów nadała mu tytuł profesora uniwersyteckiego. Od 2010 r. jest on honorowym profesorem Uniwersytetu w Strasburgu. J.-C. Larchet jest autorem 29 książek, opublikowanych przez wydawnictwo Cerf (Paryż), 130 artykułów opublikowanych w różnych dziełach zbiorowych i międzynarodowych czasopismach i ponad 600 recenzji opublikowanych w różnych czasopismach francuskich i zagranicznych (m.in. Revue d'histoire et de phiiosohie religieuses [Uniwersytet Strasbourga], Revue d'histoire ecdesiastique [Uniwersytet Louvain] i w Internecie (www.orthodoxie.com).

Jest on wydawcą 25 książek, do których napisał wstęp (na podkreślenie zasługują zwłaszcza tłumaczenia na język francuski ważniejszych dzieł św. Maksyma Wyznawcy) i tomów serii „Wielcy ojcowie duchowi XX wieku" której jest założycielem i dyrektorem w wydawnictwie LAge d'Homme (Lozanna i Paryż).J.-C. Larchet był zapraszany na wygłaszanie wykładów i odczytów i do uczestniczenia w konferencjach w wielu krajach (Argentyna, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czarnogóra, Francja, Grecja, Gruzja, Hiszpania, Kanada, Luksemburg, Niemcy, Polska, Rosja, Rumunia, Serbia, Słowacja, USA, Wielka Brytania, Włochy).

Do przyznania mu międzynarodowej renomy prawosławnego patrologa i teologa przyczyniła się jego twórczość, obecnie przetłumaczona na piętnaście języków.

W swych publikacjach autor skupia się głównie na sześciu dziedzinach: 1) we-stiach dotyczących zdrowia, chorób (cielesnych, psychicznych i duchowych), ich leczenia, cierpienia, śmierci, ciała; 2) kwestiach bioetycznych dotyczących początku i końca życia; 3) życiu, twórczości i myśli św. Maksyma Wyznawcy (Larchet uważany jest za jednego z najlepszych specjalistów z tego zakresu); 4) teologii boskich energii; 5) prawosławnej duchowości w zakresie jej podstaw patrystycznych i współczesnych przejawów; 6) eklezjologii.

J.-C. Larchet napisał również wiele ważnych artykułów dotyczących kwestii teologicznych dyskutowanych w kontekście dialogu Kościoła prawosławnego z Kościołem katolickim (Filioque, prymat papieski...) i z Kościołami przedchalcedońskimi.jak również rozmaitych aspektów doktryny teologicznej i duchowej różnych Ojców greckich (Jan Klimak, Symeon Nowy Teolog, Grzegorz Palamas, Grzegorz z Cypru).